Ngăn ngừa Tế bào gốc Ung thư

Bác sĩ Huỳnh Cao Cường

Ung thư là do đột biến gen trong tế bào dẫn đến sự tăng trưởng tế bào bất thường. Tìm ra những gì gây ra đột biến di truyền luôn được Y học khám phá trong nhiều thập kỷ. Các nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Sinh học và Công nghệ Texas tin rằng họ đã tìm thấy một trong những lý do tại sao gen lại đột biến và liệu chúng có tương tác gì với các tế bào gốc hay không?

Theo đó, một loại protein giao tiếp giữa các tế bào được gọi là yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi (FGF) phát hiện lỗi tín hiệu truyền đi và nhận bởi các tế bào có thể kích hoạt các tế bào gốc trước đó không hoạt động trong một cơ quan, mà điều này có thể gây ra ung thư.

 A.    Lý thuyết tế bào gốc ung thư

Một nghiên cứu kép gần đây xuất hiện thêm một lý thuyết rằng trong tế bào ung thư có lẫn tế bào gốc bị bệnh. Trong các tổn thương tương tự, không phải tất cả các tế bào ung thư đều giống nhau; và một số tế bào gốc gây nên ung thư có thể là chìa khóa để ngăn ngừa việc bắt đầu và tái phát của ung thư.

Tế bào gốc có vai trò khác nhau trong phát triển con người. Các tế bào gốc phôi có thể trở thành bất kỳ tế bào hoặc cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên, mỗi cơ quan trong cơ thể cũng có chứa tế bào gốc phôi thai không được cụ thể hóa cho chính cơ quan đó. Những tế bào gốc này kiểm soát sinh sản và tăng trưởng của các cơ quan thông qua việc cải tạo các tế bào bị hư hỏng và già, cũng như sự tái sinh của các mô.

Khoa học tin rằng các tế bào gốc ung thư có thể gây ra sinh sản và tăng trưởng của các tế bào ung thư trong giai đoạn đầu. Những tế bào gốc ung thư ẩn chứa bên trong các bệnh ung thư, với mục tiêu phát triển tế bào, và có thể che giấu sự tái phát của khối u sau phẫu thuật khối u nguyên phát hoặc sau phương pháp điều trị các bệnh ung thư khác.

Một số trường hợp ung thư vú và tuyến tiền liệt là ví dụ cho các lý thuyết tế bào gốc ung thư. Thường là nhiều năm sau khi các cơ quan này mắc phải tổn thương ung thư được lấy ra hoặc bệnh nhân được chuẩn đoán bị ung thư, thì vấn đề ung thư trở lại và tế bào ung thư đã được xác định di căn trước khi vị trí ban đầu được phát hiện. Tế bào gốc ung thư có thể là lý do cho các trường hợp trên.

B.     Vai trò của FGF đối với tế bào gốc ung thư

Gần như mọi tế bào trong cơ thể đều có thể chứa các protein FGF, nhưng có đến 22 loại khác nhau, do đó, các nhà nghiên cứu đã cố gắng tìm hiểu được vai trò của chúng trong việc truyền tín hiệu. Theo đó, chu kỳ xuất hiện của các tế bào đều được theo dõi cặn kỹ và quan sát tốc độ bình thường cũng như những biến đổi có thể xảy ra trong toàn bộ hoạt động cơ thể. Đặc biệt quan trọng là hiểu làm thế nào FGF có thể hoạt động trong các tế bào gốc bình thường và ung thư.

Với trường hợp ung thư vú và tuyến tiền liệt thì yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi (FGF) càng quan trọng, tập trung chủ yếu vào vai trò của protein. Khoa học đã tìm ra những con đường cụ thể FGF sử dụng để kích hoạt các tế bào gốc hay để giữ cho chúng hoạt động bình thường trong quá trình truyền tín hiệu đi. Dựa trên nguyên lý giao tiếp giữa các tế bào, chúng ta kiểm soát để giữ cho các tế bào di căn không hoạt động, điều này có nghĩa là mặc dù chúng ta có thể phải sống với sự hiện diện của tế bào gốc ung thư, chúng ta vẫn có thể ngăn cản việc bệnh ung thư quay trở lại. FGF kích hoạt các tế bào gốc không hoạt động trước đó trong một cơ quan theo cách ngược lại với trước giờ; tạo ra những hiểu lầm trong tương tác truyền tín hiệu với các tế bào khác trong cùng hệ thống. Điều này hạn chế các tế bào gốc ung thư sinh sản và lây lan, ảnh hưởng đến các hệ thống khác trong cơ thể.

Thay cho lời kết, liệu pháp ung thư hiện tại như hóa trị và xạ trị chỉ nhắm mục tiêu đến hạt nhân tế bào ung thư. Nếu chúng ta có thể kiểm soát các tế bào gốc ung thư chưa hoạt động và cách chúng được kích hoạt, chúng ta có thể chữa khỏi bệnh ung thư sớm hơn cũng như là khả năng ngăn ngừa bệnh tái phát. Nghiên cứu này vẫn còn ở giai đoạn rất mới, nhưng chúng ta có hy vọng về hướng phát triển của nó trong tương lai gần.